TFF Sağlık Kurulu tarafından Covid-19 pandemisi nedeniyle ertelenen liglerin tamamlanması ihtimaline yönelik "Futbola Dönüş Öneri Protokolü" hazırlandı.

Türkiye Futbol Federasyonu resmi internet sitesi aracılığıyla bir duyuru yaparak Türkiye’de liglerin tamamlanması ihtimaline yönelik hazırlanan ‘Futbola Dönüş Öneri Protokolü’nü açıkladı. İşte TFF’den yapılan açıklama:

“Futbola Dönüş” Süreci takımların liglerin ertelendiği günden ilk hazırlık veya resmi müsabakalarını oynayacakları güne
(maç öncesi kampa girecekler ise kamp başlangıç gününe) kadarki Hazırlık Dönemi ve kalan müsabakaların oynandığı
Müsabaka Dönemi’ni kapsamaktadır.

Hazırlık Dönemi kendi içerisinde 3 evreden oluşmaktadır.

EVRE 1: Antrenmanlara Hazırlık - İzolasyon
EVRE 2: Bireysel & Grup Antrenmanları
EVRE 3: Takım Antrenmanları

Bu dönem ve evrelerin hepsinde COVID-19 yönetimi Oyuncu, Teknik Ekip, Sağlık Ekibi, Destek Ekipleri ve Kulüp
Çalışanlarını ayrı ayrı ele alacaktır.

Hazırlık Döneminin temel amaçları şu şekilde sıralanmaktadır.
1. Herkes için dezenfekte bir tesis (antrenman ve çalışma) ortamı sağlamak
2. Oyuncuları Müsabaka Dönemine kadar optimal sağlık ve fiziksel seviyeye ulaştırabilmek
3. Oyuncuların ve çalışanların psiko-sosyal yönetimini doğru ve sağlıklı şekilde sürdürebilmek
4. Oyuncuların ve çalışanların ailelerini korumak
5. Tüm bunları ülkede başarı ile yürütülen salgın sürecini aksatmadan sürdürebilmek

İletişim ve Koordinasyon

Tüm takımlar Federasyon ve devlet kurumları (bakanlıklar, sağlık kurumları vb) ile düzenli iletişimi sağlayacak bir
yetkili belirlemelidir. Bu kişiler oyuncular ve diğer çalışanlar ile yakın temasta olmayacak kişiler arasından seçilmelidir.
Ana görevi bahsi geçen kurumlardan gelecek güncel haberleri ve konjonktürü sürekli takip etmek, gerekli
durumlarda iletişim kurarak teyit almak, kulübün belirlenen protokole uygun hareket etmesini sağlamak ve ilgili
kurumlara rapor vermek olan bu pozisyon için kulüplerde en uygun yetkili İdari Direktör’dür. *
Tüm takımlar oyuncu, teknik ekip ve destek ekipleri ile temasta olması gerekecek bir ana bir de yedek idari yetkili
belirlemelidir. Bu kişinin görevi kulüp içerisindeki iletişimi ve koordinasyonu sağlamak, kulübün bu protokole uygun
hareket etmesini sağlamak ve İdari Direktör’e rapor vermek olacaktır. Bu pozisyon için kulüplerdeki en uygun
yetkili İdari Menajer’dir.

Takım doktoru veya Medikal Departman Sorumlusu tüm bu süreçte en önemli görevlerden birisini üstlenmektedir.
Asli görevleri dışında takım doktoru, İdari Menajer ile sürekli iletişimde kalarak herkesin bilgilendirilmesi, eğitilmesi ve
bu bağlamda belirlenen protokollere uygun hareket etmesini sağlamanın yanında, semptom takipleri, tarama testleri
ve şüpheli vaka organizasyonlarının hatasız yürütülmesini temin etmelidir. Takım doktoru ayrıca, Federasyon Sağlık
Kurulu ile de düzenli görüşmeler yapmalı ve bilgi akışını sağlamalıdır.

Takım destek ekiplerinin yer aldığı her departman kendi içerisinde bir iletişim sorumlusu belirlemelidir. Bu kişiler
kendi departmanlarının önerilere uygun hareket etmesini sağlamalı ve denetlemelidir. Bunun yanında bu kişiler
departmanlar arası koordinasyonun sağlanması için Tesis Müdürü ile sürekli iletişimde kalmalıdır. Tesis Müdürü ayrıca
tesislerin, kamp alanlarının ve takım transportunda kullanılacak araçların hijyen ve temizliğinden de sorumlu olacaktır.
Tesis Müdürü, ilgili tüm alanların ve araçların dezenfeksiyon ve temizlik süreçlerini organize etmeli, temizlik çalışanları
ile iletişimde kalarak, sürecin düzenli kontrolünü sağlamalı ve İdari Direktör ile bilgi paylaşımı yapmalıdır.

Bunların dışında, gerekli durumlarda oyuncu ve çalışanların aileleri ile iletişimin sağlanabilmesi için ayrı bir yetkili
daha belirlemek faydalı olacaktır. Özellikle yabancı oyuncusu olan takımlarda bu oyuncuların aileleri ile
iletişimi sağlayabilecek tercümanların, yabancı oyuncu yoksa İdari Menajer Yardımcılarının bu pozisyonda
konumlandırılması daha doğru olacaktır. Bu kişilerin görevi olası kötü senaryolarda* oyuncu ve çalışan ile iletişimin
sağlanamamasına karşılık kulübün alacağı aksiyonların başarılı şekilde sürdürülebilmesi için aileler ile düzenli
iletişimi sağlamak, ailelerin kaygı, endişelerini gidermek, bilgi taleplerini karşılamak ve İdari Menajer’e rapor
vermektir.

İdari Direktör ve İdari Menajer ayrı bir online platform üzerinden sürekli iletişim halinde kalmalıdır.
Takım Doktoru ve İdari Menajer ayrı bir online platform üzerinden sürekli iletişim halinde kalmalıdır.
Tesis Müdürü ve İdari Direktör ayrı bir online platform üzerinden sürekli iletişim halinde kalmalıdır.
İdari Menajer Yardımcısı ve İdari Menajer ayrı bir online platform üzerinden sürekli iletişim halinde kalmalıdır.

Tesis Yönetimi

Tesis Yönetimi, genel olarak oyunculara, ekiplere ve kulüp çalışanlarına sağlıklı, dezenfekte ve güvenli bir ortam
sağlama sürecini kapsamaktadır. Tesis Müdürleri veya Tesis Yöneticileri bu süreçten sorumludurlar. Bu sürecin
doğru yürütülebilmesi için İdari Direktör’e düzenli rapor verilmelidir. Güvenlik ve temizlik organizasyonları sosyal
mesafe ve hijyen kurallarına uyarak, kulüp çalışanlarının ve destek ekiplerinin işlerini aksatmayacak, antrenman
süreçlerini etkilemeyecek şekilde kurgulanmalı ve hayata geçirilmelidir. Tüm organizasyonlar öncesinde herkes
bilgilendirilmelidir.

Tüm temizlik elemanları maske, eldiven ve sosyal mesafe kuralları konusunda denetlenmelidir. Temizlik elemanları
ayrıca her temas ve kullanım sonrası eldivenlerini uygun koşullarda ve dezenfekte ederek değiştirmelidir.
Bunun yanında, her departman kendi alanının temizliğinden de sorumlu olmalıdır. Her departman yetkilisi kendi
departman çalışanlarını bu konuda uyarmak ve kontrol etmekle de sorumludur. Profesyonel dezenfeksiyon işlemleri
Tesis Müdürü’nün koordinasyonu altında İdari Menajer ve Takım Doktoru’nun iş birliği ile birlikte yürütülmelidir.
Tüm çalışanlar ve oyuncular el hijyenlerine dikkat etmeli ve sürekli bilgilendirilmelidir.
Tesis Yönetimi süreci aşağıdaki maddeler altında detaylandırılacaktır.

1. Güvenlik
2. Soyunma Odaları
3. Antrenman Sahası
4. Fitness Salonu
5. Medikal Alanlar
6. Malzeme Odaları
7. Yemek Alanları
8. Ofis Alanları
9. Ortak Alanlar
10. Konaklama Alanları

Tesis Yönetimi - Güvenlik

Hazırlık Dönemi ve Müsabaka Dönemlerinde tesis güvenliği sorumluluğu Tesis Müdürü ve Güvenlik Departmanı
Yetkilisi’ndedir. Bu sorumluluktan ana kasıt, şüpheli vakaların veya kontaminasyon riski barındıran malzemelerin
tesise giriş çıkışlarının kontrolü ile güvenlik elemanlarının enfeksiyon riskinin minimize edilmesidir. Bu süreçte
yapılması gerekenler ve öneriler aşağıda sıralanmıştır.

1. Minimal eleman ile maksimal güvenliğin sağlanması
2. Tüm elemanların maske ile görev yapmasının sağlanması, düzenli el hijyenine dikkat edilmesi *
3. Oyuncu, ekip ve çalışanların günlük aktivite ve organizasyon bilgileri ile isim listelerinin takip edilmesi
4. Bu bilgi ve listelerin dışında kimsenin tesise alınmaması
5. Önceden bilgisi iletilen ve idari onay verilen kişi ve malzemelerin dışında tüm girişlerin engellenmesi
6. Antrenman sahası etrafına idari onay dışında hiç kimsenin alınmaması
7. Tesis girişinde izole bir bekleme alanı / salonu oluşturulması
8. Bu salonun sosyal mesafe kurallarına göre organize edilmesi
9. Tesise maskesiz kimsenin alınmaması (oyuncu, ekip ve çalışan dahil)
10. Herkesin giriş öncesi el dezenfektanı kullanmasının sağlanması
11. Güvenlik deskinde ve diğer alanlarda sosyal mesafenin korunması
12. Güvenlik deskinde ve tesis girişlerinde el dezenfektanlarının bulundurulması
13. Gerekli durumlarda, Takım Doktoru onayı ve koordinasyonunda tesise girişine onay verilen kişilerin vücut ısısı
ölçümlerini yapmak, şikayetlerini sorgulamak ve Takım Doktoru’na raporlamak

Tesis Yönetimi – Soyunma Odaları

Tesis Yönetimi sürecinde en önemli kontaminasyon alanlarından birisi olan Soyunma Odalarının hijyen ve
temizliği Tesis Müdürü’nün sorumluğu altında olacaktır. Aynı şekilde, bu odalara giriş çıkışı olan Malzeme
Departmanı çalışanları da bu sorumluluğun bir parçasını alacaklardır. İki grup sürekli iletişim içerisinde kalacak ve
oyuncuların soyunma odasındaki kontaminasyon riskini minimize edeceklerdir. Bu alanla ilgili öneri ve alınması
gereken tedbirler aşağıdaki şekildedir.

1. Soyunma odalarının her kullanım (tek kişi dahi olsa) sonrası temizlenmesi ve havalandırılması
2. Soyunma odasına maskesiz giriş çıkışların yasaklanması
3. Soyunma odasına girecek temizlik ve malzeme ekibi çalışanlarının eldiven kullanması da önerilir *
4. Soyunma odasında kontaminasyon riski barındıran malzeme sayısının azaltılması
5. Soyunma odasında düzenli kullanılmayan ancak temas edilen malzemelerin günlük temizlenmesi
6. Soyunma odasındaki oturma düzeninin aralarda en az 2 metre olacak şekilde revize edilmesi
7. Mümkünse soyunma odası sayısının arttırılması
8. Her soyunma odasında aynı anda maksimum 3 oyuncunun soyunmasına izin verilmesi
9. Oyuncu soyunma zamanlamalarının yukarıdaki maddeye göre ayarlanması ve sıralanması
10. Yukarıdaki maddeye istinaden yapılacak sıralama ve zamanlamanın oyunculara önceden bildirilmesi
11. Kirli malzemelerin her oyuncu için ayrı tek kullanımlık poşetler içinde yıkamaya götürülmesi
12. Temiz malzemelerin her oyuncu için ayrı ve tek kullanımlık poşetler içinde odaya konulması
13. Poşetlerin birbirinden ve başka kişilerin temasından uzak alanlarda konumlandırılması
14. Mümkünse bu poşetlerin bilgilendirme ve uyarı mesajları ile işaretlenmesi (temiz, kirli, isim vb)
15. Soyunma odalarındaki ortak içecek dolaplarının kaldırılması
16. Her soyunma odasında el dezenfektanı bulundurulması

Tarama Testleri Yönetimi

Tarama Testleri oyuncuların, ekiplerin, çalışanların ve ailelerinin korunabilmesinde, sonuçta da global pandemi
yönetiminin başarılı şekilde sürdürülebilmesinde en kritik rollerden birisini üstlenmektedir. Bu testlerin yönetiminde
Sorumluluk İdari Direktör ve Takım Doktoru’nundur. Bu testlerin başlangıç tarihi zaman çizelgesinde belirtilmiş olup,
HD Evre 1’in sonu en uygun zaman olarak düşünülmüştür. Bu sürecin başlatılabilmesi için İdari Direktör’ün
öncelikle İl Sağlık Müdürlüğü olmak üzere tüm testlerin aynı merkez tarafından yürütülebilmesi adına gerekli
görüşmeleri, planlamaları ve anlaşmaları yapması gerekmektedir. Bu altyapı hazırlandıktan sonra takvim ve
uygulamalar konusunda Federasyon Sağlık Kurulu ile iletişim ve koordinasyon sağlanmalı; veri gizliliği sağlanarak
süreç birlikte yönetilmelidir. Bu dönem ile ilgili öneriler aşağıda ve test takvim rutini ile ilgili çizelge bir sonraki
sayfada gösterilmiştir.

1. Tüm oyuncu, ekip ve kulüp çalışanları Hazırlık Döneminde en az 4 kere PCR testine girmiş olmalıdır
2. İlk zorunlu PCR testi Evre 1’in sonunda, Evre 2 başlamadan 1 gün önce yapılmalıdır
3. İkinci zorunlu PCR testi Evre 2’nin sonunda, Evre 3 başlamadan 2 gün önce yapılmalıdır
4. Üçüncü zorunlu PCR testi Evre 3’ün tam ortasında yapılmalıdır
5. Dördüncü zorunlu PCR testi Evre 3’ün sonunda, ilk müsabakadan 2 gün önce yapılmalıdır
6. Kampa girecek oyuncular ve kadro son testin sonucuna göre belirlenmelidir
7. Opsiyonel PCR testlerinin Evre 3 süresince 5-7 günde bir uygulanması önerilir *
8. Opsiyonel antikor testleri Evre 1 ve Evre 2 sonları ile Evre 3 ortasında kullanılabilir *
9. Takım Doktoru (Medikal Departman Yetkilisi) uygun gördüğü takdirde takvime ekstra testler ekleyebilir
10. Tüm bu organizasyon süreçlerinde, departmanlar İdari Direktör’ün koordinasyonunda hareket edeceklerdir

POZİTİF TEST SENARYOSU

Pozitif test senaryosunun yönetiminde ana sorumluluk Takım Doktoru’nda, sonrasında Tesis Müdürü ve İdari
Direktör’dedir. Takım Doktoru tüm oyuncu ve çalışanlar ile ailelerinde şüpheli vaka olasılığını göz ardı etmemeli,
diğer departmanlar ve İdari Menajer Yardımcısı / Tercüman ile sürekli iletişimde kalarak rutin takipler (günlük ateş
ölçümü, semptom sorgulama) yapmalıdır. Kulüp dahilinde olası şüpheli vaka tespitinde vakit kaybetmeden İdari
Direktör ile iletişime geçip test organizasyonunu planlamalıdır.

Şüpheli vaka tesis içerisinde saptandı ise, vaka maske ve eldiven ile tesis girişindeki izole bekleme alanına alınmalıdır.
Takım Doktoru vakanın hikayesini dinlemeli ve olası temas alanlarını tespit etmeye çalışmalıdır. Test için öncelikle İl
Sağlık Müdürlüğü ekiplerinin gelmesi beklenmelidir. Bekleme sürecinde vaka odada yalnız olmalıdır. Test sonucu
pozitif çıkarsa İdari Direktör ve Takım Doktoru vakanın tabi tutulacağı güncel prosedürler için ilgili kurumlarla
iletişime geçerek yönlendirme yapmalıdır. Bir taraftan da o gün tesiste bulunan herkese o gün içerisinde test
uygulanmalıdır. Tesiste bulunmayan ancak vaka ile temas olasılığı olan diğer çalışanlar da acilen (en geç 24 saat
Içerisinde) tesise çağrılıp teste tabi tutulmalıdır. Test sırasında uyulacak kurallar Tarama Testi bölümünde açıklanmıştır.
Pozitif çıkan vakanın ailesi bilgilendirilmeli ve onlar için de kendi evlerinde test organizasyonu planlanmalıdır.

Tüm testler sonuçlandığında pozitif vaka olmasa bile mesai sonlandırılmalı (o gün için planlanan antrenman iptal
edilmeli) ve tüm tesis dezenfekte edilmelidir. Bir hafta süresince oyuncu ve çalışanlar semptom takibi açısından
daha detaylı kontrollere tabi tutulmalıdır. Şüpheli vaka tesis dışındayken saptandı ise test ekipleri vakanın evine
yönlendirilmelidir. Sonuç pozitif çıkarsa oyuncu ve çalışanlar için yukarıda belirtilen tüm süreç aynı şekilde devam
etmelidir.

İdari Direktör gün sonunda ilgili kurumları ve federasyonu veri gizliliği çerçevesine bilgilendirmelidir.

Pozitif vakalar belirtildiği üzere semptom ve bulgulara bağlı olarak Sağlık Bakanlığı’ın güncel algoritmalarına göre
ilgili medikal kurumlara sevk edilecek veya ev izolasyonuna alınacaktır. Bu süreç, İdari Direktör, Takım Doktoru ve İl
Sağlık Müdürlüğü koordinasyonunda yürütülecektir. Vaka ev izolasyonunda kalacak ise 5 günde bir kendi evinde
kontrol testi planlanması önerilir. Vakanın geri katılımının değerlendirilebilmesi için en az 3 kontrol testinin negatif
çıkması önerilir. Geri katılım için semptomsuz olan ve en az 3 kontrol testi negatif çıkan vakadan opsiyonel olarak
elektif şartlarda immünizasyon (antikor testi), Eforlu EKG, Akciğer Tomografisi ve tam kan tetkiki de istenebilir. Bu
karar Takım Doktoru’nun inisiyatifinde olacaktır. Tüm bulgular ve sonuçlar olumlu, minimum izolasyon süresi de
dolmuş ise (5’er gün ara ile yapılacak kontrol testleri sonucunda minimum 15 gün) vakanın geri katılımına izin
verilebilir.

Vaka medikal bir kuruma sevk edildi ve yatışı verildi ise kontrol testi takibi ve tetkikleri o kurumun inisiyatifindedir.
Takım Doktoru ilgili kurum ile sürekli iletişimde kalmalıdır. Takım doktoru taburculuk öncesi kurumun rutin tetkikleri
dışında ek tetkik (Eforlu EKG, ekstra kan tetikleri, ekokardiyografi, tomografi vb) isteyebilir. Taburculuk sonrası
vakanın minimum ev izolasyonu süresi yattığı kurum tarafından belirlenecektir ancak buna ekleme yapmak Takım
Doktoru’nun inisiyatifindedir. Protokoldeki Müsabaka Dönemi içerisinde semptom ve bulguları nedeni ile
hastanede yatışı gerçekleşen oyuncunun bu dönemde tekrar müsabakalara katılımı önerilmez.

Pozitif test sonucu son 4 hafta içerisinde karşılaşılmış bir rakip takım bünyesinde çıkarsa, tüm oyuncu ve
tesis çalışanları en geç 48 saat içerisinde tarama testine girmek zorundadır. Test planlaması sorumluluğu Takım
Doktoru ve İdari Direktör’de olup, test günü organizasyonu Tarama Testi yönetimi ve bir önceki senaryoda
belirtilen kurallar ve önergeler çerçevesinde tamamlanacaktır.

İdari Direktör gün sonunda ilgili kurumları ve Federasyonu veri gizliliği çerçevesine bilgilendirmelidir.